Türkiye, 14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri için sandık başına gitmeye hazırlanıyor.
Yüzde 10’dan yüzde 7’ye indirilen seçim barajının uygulanması, görme engellilerin oy kullanması gibi birçok ilkeye sahne olacak seçim için Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) belirlediği takvim süreci çalışıyor. hazırlanan şablon ile tek başına.
Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen depremler nedeniyle seçim yeni tedbirlerle yapılacak.
YSK, 36 siyasi partinin seçime katılmaya hak kazandığını belirledi. Bazı siyasi partiler “Cumhur”, “Millet”, “Ata” ve “Emek ve Hürriyet” ittifakları adı altında seçime girme kararı aldı.
Kesinleşen cumhurbaşkanı aday listesine göre Cumhur İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan, Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Vatan Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce ve Çet İttifakı’nın adayı Sinan Ogan, cumhurbaşkanlığı için yarışacak.
14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimlerine ilişkin 15 soru ve cevapları şöyle:
1- Kahramanmaraş’ta depremden etkilenen 11 ilde oy verme işlemi nasıl yapılacak?
Deprem bölgesinde daha önce okullar nasıl kurulduysa aynı okullarda sandık kurulacak. Okullar yıkılsa veya zarar görse bile bahçeye konteynırlar konularak oy kullanılması sağlanacak.
2- Depremden etkilenen ve il değiştiren seçmenin kullandığı oylar hangi seçim bölgesi için sayılacak?
Seçmenler, adres kaydının tutulduğu yerde oy kullanacak ve oylar o seçim alanı için sayılacak.
3- Tutuklular ve tutuklular nasıl oy kullanacak?
Anayasa’ya göre, ihmal nedeniyle karar verenler dışında, ceza infaz kurumlarındaki hükümlüler oy kullanamazlar. Ceza infaz kurumlarında bulunanlar ve taksirli kabahatler hükümlüleri için cezaevlerinde sandık kurulacak. Sandıkların konulacağı yer cezaevi yönetiminin görüşü alınarak belirlenir. YSK, Kovid-19 izni için gönderilen taksirli kabahatler hükümlülerinin cezaevi listelerine alınmayarak oy kullanmalarına karar verdi.
4- Seçimde kaç cumhurbaşkanı adayı yarışacak?
YSK’nın Resmi Gazete’de yayınlanan kesin aday listesine göre seçimde 4 aday yarışacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Vatan Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce ve Sinan Oğan cumhurbaşkanı adayı olarak seçime girecek. YSK’da çekilen kuraya göre sandıkta Erdoğan 1., İnce 2., Kılıçdaroğlu 3., Ogan 4. sırada yer alacak.
5-Cumhurbaşkanı adaylarının oy pusulaları nasıl olacak?
Kullanılacak filigranlı birleşik oy pusulasında YSK’da çekilen kuraya göre sırasıyla “Cumhurbaşkanı adayları” ibaresi ve adayların ad ve soyadları yer alacak. Nüfus kayıt örneğinde yer alan cumhurbaşkanı adaylarının ad ve soyadları kendilerine ayrılan sütunda arka plan beyaz vesikalık fotoğrafın altına 13 punto ve büyük harflerle yazılacaktır.
6- Hangi partiler ittifakla seçime girecek?
Siyasi partilerin seçim ittifakı kurmasına olanak tanıyan düzenleme nedeniyle, bazı siyasi partiler bir önceki seçimde olduğu gibi bu seçimde de ittifakla seçime girmeye hazırlanıyor.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Büyük Birlik Partisi (BBP) ve Refah Partisi’nin yeniden “Millet İttifakı” adıyla seçilmesine ilişkin protokol 24’te YSK’ya sunuldu. Mart. İttifak’a bağlı 4 parti kendi logosuyla seçime girecek. Ancak Cumhur İttifakı’nı temel alan HÜDA PAR, AK Parti listelerinden seçime gireceğini açıkladı.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), GÜZEL Parti, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA Parti) ile “Millet İttifakı”nı oluşturan Demokrat Parti’nin seçim ittifakına ilişkin protokol YSK’ya teslim edildi 22 Mart’ta.
Yeşil Sol Parti, Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Emek Partisi (EMEP), “Emek ve Özgürlük İttifakı” adı altında birleşme kararını içeren protokolü 24 Mart’ta YSK’ya sundu. Emek ve Özgürlük İttifakı üyesi olan ve Anayasa Mahkemesi’ndeki davası devam eden HDP, Yeşil Sol Parti listelerinden seçime gireceğini açıkladı.
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ ile Adalet Partisi Genel Başkanı Vecdet Öz tarafından imzalanan ve adı “Ata” olan ittifakın protokolü aynı gün teslim edildi. YSK’da 8 Nisan’da ittifak ve siyasi partilerin sandıktaki yerleri için kura çekilecek.
7- Milletvekili aday listeleri ne zaman YSK’ya teslim edilecek?
Siyasi parti genel merkezleri, seçime katılacakları ilçelerin aday listelerini en geç 9 Nisan saat 17.00’ye kadar YSK’ya verecek. Bağımsız milletvekili adayları da aynı gün saat 17.00’ye kadar il seçim kurullarına başvuracak.
8- İttifak yapan partiler sandıkta nasıl görünecek?
Müttefik taraflar, oy pusulasında “ittifak” başlığı altında yan yana görünecek. Partilere ayrılan her sütunun altında partilerin logoları, adları, genel başkanlarının adları ve milletvekili adaylarının adları belirtilir. Birleşik oy pusulasının üst kısmına “Siyasi Partiler ve Bağımsız Adaylar” ibaresi yazılacak. Bu ibareye göre partiler, seçime katılan siyasi parti temsilcileri huzurunda Yüksek Seçim Kurulunca yapılacak kura sırasına göre sıralanır.
9- Mobil sandıklarda kimler oy kullanacak?
Bu seçimde hastalık veya zorbalık nedeniyle yatalak olan seçmenler için seyyar sandıklar oluşturuldu. Bu seçmenler, mobil sandıklarda oy kullanabilecek.
10- Oy pusulaları tek zarfta mı olacak?
Seçmenler, cumhurbaşkanı ve milletvekilleri için seçecekleri diğer iki oy pusulasını da tek tek zarfa koyarak sandığa atacak.
11- İttifak oyları nasıl sayılacak?
Ülkede son seçim yasasında yapılan değişiklikle yüzde 10 olan seçim barajı bu seçimde yüzde 7 olarak uygulanacak. İttifak yaparak seçime girecek partilerin oy sayılarında da değişiklik oldu. Yeni yasaya göre ittifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde alınan geçerli oy sayısına göre orantılı olarak, yani D’hont sistemine göre belirlenecek.
12- Yeni seçim yasasına göre ittifakta kaç parti seçim barajını geçmiş sayılacak?
Seçim Kanunu’nda değişiklik yapan 7393 sayılı Kanunun 2. maddesine göre ittifakta bulunan partilerin ayrı ayrı yüzde 7’yi aşması gerekmiyor. İttifakın aldığı toplam oyların genel baraj olan yüzde 7’yi aşması halinde ittifak içindeki tüm partiler barajı geçmiş sayılacak.
13- Yurtdışındaki seçmenler için kaç ülkede sandık kurulacak?
75 ülkede sandık kurulları, yurt dışında 156 yerde temsilcilikler kuruldu. Gümrük kapılarında ve yurt dışı temsilciliklerde 27 Nisan 2023 Perşembe günü oy verme işlemi başlayacak. Gümrük kapılarında oy kullanma işlemi 14 Mayıs 2023 Pazar günü saat 17.00’de sona erecektir. Yabancı temsilcilikler için oy verme süreci 9 Mayıs’ta sona erecek. Yabancı seçmen kütüğünde kayıtlı seçmenler, tatil günleri de dahil olmak üzere 24 saat içinde oy kullanabilecek.
14- Önce hangi oy pusulası sayılacak?
Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçim pusulaları bir zarfa konulacak. Cumhurbaşkanlığı seçimi için ilk olarak oy pusulalarının sayımı ve dökümü yapılacak. Zarftan çıkan oy pusulalarında bir seçim türünün geçersiz olması diğerinin geçersizliğini gerektirmez.
15- Türkiye genelinde oylama hangi saatlerde yapılacak?
Oy verme işlemi Türkiye genelinde 08.00-17.00 saatleri arasında yapılacak. Saat 17.00 itibari ile sırada bekleyenler varsa, bu kişiler sandık kurulu başkanı tarafından sayılarak oylanacak.
