Yüksel ninenin son isteğiydi, ‘Yassıçal çuha dokumacılık sanatı’ coğrafi işaretle tescillendi
AMASYA – Amasya’da yöreye özgü Yassıçal çuha dokumacılık sanatını unutulmak üzereyken çeyiz sandıklarında sakladığı örneklerle yaşatıp 6 ay önce 77 yaşındayken hayata gözlerini yuman son usta Yüksel Kanar’ın vasiyet gibi olan son isteği yerine getirildi. 250 yılı aşan geçmişe sahip ‘Yassıçal çuha dokumacılık sanatı’ Amasya Valiliği’nin girişimiyle coğrafi işaretle tescillendi. Yüksel ninenin yetişmelerine öncülük ettiği 100’den fazla kadın bu renkli sanatın gelecek kuşaklara aktarılmasında rol üstlenecek.
‘Bir elden bin ele’ temalı sergi
Kentte 100’den fazla kadının bu sanatı öğrenmesini sağlayan Yüksel Kanar’ın çeyiz sandığından çıkan dokumaların aralarında olduğu örnekler Anneler Gününde sergilendi. ‘Bir elden bin ele’ temalı serginin açılışını Amasya Valisi Yılmaz Doruk’un eşi ve Hayat Boyu Öğrenme Koordinatörü olan Meral Doruk yaptı.
Atıl haldeki tezgahlar elden geçirilerek aynıları yapıldı
Doğup büyüdüğü Yassıçal köyünde unutulmaya yüz tutan ‘Yassıçal çuha dokumacılık’ sanatının örneklerini sandığında saklayan 6 çocuk, 14 torun sahibi Kanar’ın 18 yıl önce kapısını çalan Amasya Halk Eğitimi Merkezi yetkilileri kurslar düzenleyip bu köklü geleneğin geliştirilmesini sağladı. Atıl haldeki tezgahlar elden geçirilerek aynıları yapıldı. Kadınlara verilen eğitimlerle yeni ustalar yetiştirildi. Eskiden her evde dokunduğu köyde ilgisizlikten kaybolmaya yüz tutmak üzereyken devletin desteğiyle düzenlenen bu kurslara öncülük eden Kanar’dan eğitim alan 100’den fazla kadının hayatı renklendi. Üretip para kazanan kadınlar ev ekonomilerine ve bu kültürün gelecek kuşaklara aktarılmasına katkıda bulundu.
İpleri kök boyalarla renkleniyor
İpleri kök boyalarla boyanıp tetce ve çıkrıkla mekiklere sarılarak kendine özgü tezgahlarda dokunan ‘Yassıçal çuhası’ kıyafet, çarşaf ile örtü yapımında kullanılıyordu. Şimdilerde ise Eminem’, ‘Süleyman’, ‘Mehmet Dede’, ‘sinekli’, ‘tekke peşkiri’ şeklindeki manidar adları ve rengarenk motifleriyle elbise, perde, çanta gibi hediyelik eşyaları süslüyor.
“Coğrafi işaret annemin de en büyük isteğiydi”
Amasya Halk Eğitimi Merkezi Sanatevi olan tarihi konakta düzenlenen sergiyle 6 ay önce vefat eden annesi Yüksel Kanar’ın hatırasını yaşattıklarını belirten usta öğretici Neşe Aşçı, “Yassıçal çuhası bizim kültürel mirasımız. Annelerden kızlarına erişen bir miras. Coğrafi işaret annemin de en büyük isteğiydi. Çünkü bu sanatı gelecek nesillere aktarmanın en iyi yolu coğrafi işaretle tanıtmaktır” diye konuştu. Aşçı, kültürel mirasa sahip çıkılmasını sağlayan Amasya Valiliği, Amasya Milli Eğitim Müdürlüğü ve Şehit Mehmet Gök Halk Eğitimi Merkezi yetkililerine teşekkür etti.
“Yüksel anne gibi ustaları tespit ediyoruz”
Açılışını yaptığı sergideki örnekleri inceleyip bilgiler alan Meral Doruk ise, “Yüksel teyzemiz bu dokumanın son temsilcisiydi. Bu kültürel mirası kızına ve ulaştığı birçok kişiye bırakma şansı oldu. Biz Yüksel anne gibi ustaları tespit edip çalışmalarını himaye etmeye gayret ediyoruz. Bu sanatın devamını sağlayamasaydık şu an bu dokuma örnekleri elimizde olamayacaktı. Bu kültür, el sanatı kaybolacaktı. Böylece hayatboyu öğrenmeye örnek kapsamlı çalışmalara imza atıldı” şeklinde konuştu. Serginin açılışına Şehit Mehmet Gök Halk Eğitimi Merkezi Müdürü İbrahim Özarslan ve Kanar’ın yetiştirdiği kursiyer öğrencileri de katıldı.
